Starenje PVC prozorskih profila
Malo je materijala koji mogu da odgovore na sve zahteve modernog stanovanja. Prozori proizvedeni od PVC profila svakako su vodeći građevinski element koji je u upotrebi. Karakteriše ih niz osbina:
- otporni na truljenje, koroziju, ljuštenje, struganje, savijanje,
- laki, pošto imaju malu specifičnu težinu,
- laki za obradu – mogu da se izrađuju u raznim veličinama, formama i oblicima,
- otporni na ekstremne meteorološke uslove (sneg, vetar, kiša, oluje), toplo vreme, hladno vreme,
- otporni na vlagu i so (posebno važno za objekte pored mora),
- dobro štite od buke,
- otporni na insekte i mikroorganizme,
- energetski su efikasni,
- podnose visoke temperature i požare,
- lako se održavaju,
- jeftini su i
- poseduju veliku trajnost i izdržljivost.
Faktori koji utiču na trajnost PVC proizvoda
Mnogobrojna ispitivanja u prirodnim i u laboratorijama uslovima u različitim područijima i klimatskim zonama potvrdila su da PVC stolarija tokom decenija eksploatacije gube minimalno na otpornosti, čvrstoći, žilavosti i elastičnosti.
Na trajnost PVC prozora i vrata i promenu njihovih mehaničkih i hemijskih svojstava utiče nekoliko parametara:
- vreme izloženosti atmosferskim uticajima
- količina i jačina sunčanog zračenja
- temperatura i vlažnost vazduha
- sastav i zagađenost atmosfere
- geografski položaj
- nadmorska visina
Rezultati ispitivanja
Nekoliko ispitivanja koja su vršena u dužem vremenskom periodu, od nekoliko godina, dovela su do sledećih rezultata:
- Promena napona istezanja i otpornosti na kidanje je maksimalno oko 5%.
- Otpornost na kidanje se smanjuje oko 10% od početne vrednosti.
- Otpornost na žilavost je interesantna zašto dosta varira, ide od 25 do 60 %.
- Dosta varira i vrednost promene izduženja, u toplim područijima ona može da bude i do jedne trećine dužine.
- Promene u boji – neznatne promene se dešavaju kod belih profila: u toplim predelima nijansa ide ka žutoj, a u hladnim ka sivoj boji.
- U toplijim predelima PVC može da pretrpi i neke hemijske promene kao što je dehidrohlorovanje. Ove promene se dešavaju na tankom površinskom sloju, dok je unutrašnjost prozora praktično netaknuta.
Dejstvo ultraljubičastih (UV) zraka
Promene kod profila od PVC-a nastaju najviše zbog dejstva sunčevih UV zraka, ali značajno je to što ove promene (nazvane još i „starenje materijala“) zahvataju samo tanak površinski sloj. Mikroskopom je utvrđeno da se na površini pod dejstvom sunčevog zračenja stvara tanak film koji zatim deluje zaštitno, tako što ne propušta UV zrake da dalje prodru u unutrašnjost profila.
Ultraljubičasti zraci najviše utiču na starenje proizvoda od polivinil-hlorida ako su oni podloženi njihovom dejstvu na duže vreme. Ukoliko se oni nalaze pod uticajem Sunca nekoliko decenija, pojavljaju se sitne mikro pukotine na površini- „bore“ (izmerena su oštećenja od 0,6 mm posle 40 godina korišćenja). Ove bore mogu da deluju na smanjivanje otpornosti na udar i istezanje.
Prozorski ramovi novijih generacije imaju visoku otpornost na UV zračenje tako da su pogodni i za klimatska područja sa visokom temperaturom i brojnim sunčevim danima. Ova otpornost se postiže dodavanjem titanijum oksida u plastičnu masu.
Zaključak
Proizvodi od polivinil hlorida mogu da traju godina bez nekih vidljivih promena. Neke od njihovih svojstava posebno na ekstremnim vrućinama i hladnoćama mogu da opadaju, ali nikad toliko da bi prozor postao nefunkcionalan. Smatra se da minimalna dužina trajanja PVC prozora u kom periodu oni uopšte ne gube svoja svojstva oko 40 godina. Dužinu trajanja tj. njihova trajnost zavisi od delova koja nisu od polivinil-hlorida, najviše od kvaliteta okova – metalnih šarki, brava, i raznih mehanizme za otvaranje i zaključavanje prozora.
Održavanje PVC prozora je vrlo jednostavno i jeftino, dovoljno je samo povremeno obrisati prašinu krpom koja je natopljna sa nekim deterdžentom i to je dovoljno da bi oni trajali nekoliko decenija.
